Kurban Bayramı: Dün İle Bugün Arasında Köprü Kurmak

Eskiden mahalle mahalle dolaşan davulcularla uyanırdık. “Kalkın kalkın bayramınız mübarek ola!” nidaları, daha güneş doğmadan evimizin duvarlarına çarpardı. Bayram namazına gidilir. Camilerde cemaatle bayramlaşılır. Saygı, sevgi, hürmet içerisinde bayram sabahına güzel bir başlangıç yapılırdı. Bugün ise çoğumuz ve özelikle gençler bayram sabahına tatil yerlerinde sessiz telefon ekranlarından gelen bildirimlerle uyanıyor. Bayramın bu güzel yanını göremiyor. Bu güzel ambiyansı yaşayamıyor. Ne bir davul sesi, ne de komşunun “Kahveye bekleriz!” çağrısı. Artık çok sınırlı evlerde ve mahallelerde yaşanıyor…

Kurban Bayramı yalnızca bir dini vecibe değildi, aynı zamanda bir mahalle hatırasıydı. Aile büyüklerinin elleri öpülürken duyulan sabun kokusu, kesilen kurban etinin mahallenin en yaşlısına önce sunulması, sonra kalanının ihtiyaç sahiplerine bölüştürülmesi… Hepsi büyük bir saygı, edep ve birlik duygusuyla yapılırdı. Kurban paylaşmaktı, bölüşmekti, birliği hatırlatmaktı.

Şimdi ise kurbanlar çoğu zaman uzaktan, “online bağış” yoluyla kesiliyor. Elbette bu da büyük bir kolaylık ve ihtiyaç sahiplerine ulaşmanın modern yolu. Ancak o etin kokusu artık sadece tabakta, ruhunda değil. Paylaşmak artık paketlenmiş koliyle sınırlı, göz göze, diz dize değil.

Ah o şeker tabakları! Renk renk karışık şekerler, kuru yemişler… Çocukken hangi eve gideceğini sıraya koyardın. Hem bayram harçlığı hem de dolu şeker torbasıyla eve dönmenin sevinci anlatılamazdı. Bugün apartman koridorları sessiz, kapılar ardına kadar açık değil, ziyarete gelen yok, giden de.

Cep telefonları mesajlarla dolu: “Bayramın mübarek olsun.”

Ama bir dokunuşun, bir göz temasının, bir bayram sarılmasının yerini hiçbir dijital mesaj tutmuyor.

Eskiden kurbanlıklar günler önceden alınır, çocuklar onlara isim koyardı. O koyun veya koç ya da dana evin bir parçası olurdu adeta. Bayram sabahı çocuklar buruk ama bilinçli bir şekilde vedalaşırdı onunla. Kurban ibadeti sadece kesmek değil, aynı zamanda anlamaktı: Emek, merhamet, paylaşım…

Bugün kurbanlık çoğu kez hiç görülmeden bağışlanıyor. Belki daha pratik, ama duygusu eksik. Kurban, “Allah'a yakınlaşmak” demekti; şimdi ise bazen sadece bir işlem, bir dekont halini aldı.

Bu yazıyı, nostaljiyi yüceltip bugünü küçümsemek için yazmıyorum. Aksine, eskiyle yeniyi anlamak ve geleceğe daha bilinçli yürümek için kaleme alıyorum. Çünkü Kurban Bayramı sadece bir et bayramı değildir; gönül bayramıdır, hatırlama ve hatırlatmadır.

Eskiden bir bayramda tüm sevdiklerimizin kapısı çalınırdı, şimdi belki sınırlı sayıda kişiye mesaj atıyoruz. İster online olsun, ister yüz yüze olsun asıl mesele samimiyet, hatırlamak, hatırlanmaktır.

Modern zamanlar bize birçok kolaylık getirdi, ama tarihimizin en değerli bayramlarından biri olan Kurban Bayramı'mızın da “ruhunu” kaybetmeden yaşamalıyız ve yaşatmalıyız. Bayram vesilesi ile herkesin Kurban bayramını kutluyor saygı ve sevgilerimi sunuyorum.