KAHVALTININ YÜREĞE DÜŞEN HALİ

Bir kenti tanımak istiyorsanız, önce onun sabahına bakın derim. Gün doğarken hangi kokular yükseliyor bacalardan, hangi sesler uyanıyor sokaklardan, ilk lokmada hangi hatıralar dökülüyor sofraya… İşte Balıkesir tam da böyle bir yer; güne, kahvaltıyla ruh katan, kültürünü zeytinle, lorla, kaymakla anlatan kadim bir şehir.

Balıkesir kahvaltısı bir sofradan öte, bir kimliktir. Her tabakta biraz geçmiş vardır, biraz anne eli, biraz da Ege'nin, Marmara'nın birleşiminden doğan eşsiz bir armoni.

Zeytin… Ama öyle her zeytin değil. Ayvalık'ın güneşte olgunlaşmış, taş değirmenlerde sıkılmış zeytinyağına batırılan, sabırla çizilmiş, tuzda bekletilmiş yeşil zeytininden bahsediyorum. Her tanesinde sabır, emek ve Balıkesirli kadınların yüzyıllardır süren incelikli mutfak geleneği saklıdır.

Peki ya höşmerim? Yalnızca bir tatlı mı? Hayır. Höşmerim, evlat askerden döndüğünde pişirilir, gelin evine götürülür, bayram sabahlarında misafirin önüne konur. Balıkesir'in sütü bol ovalarında beslenen hayvanlardan elde edilen peynir altı suyunun, irmik ve şekerle buluşmasından doğan bu tatlı, aslında bir ağızdan çok bir yüreğe dokunuş şeklidir.

Lor peynirine bal döküp bir de kaymak eklerseniz, işte size Balıkesir sabahlarının baş tacı. O bal, Kazdağları'nın çiçeklerinden, o kaymak, Sındırgı'nın bereketli yaylalarından gelir.

Ve simit değil, “gevrek” değil; susamlı Balıkesir pidesi… Üzerine tereyağı sürülmüş, içi yumuşacık, dışı çıtır. Yanında bir demli çay, camdan gelen serin sabah rüzgârı… O an, Balıkesir'de kahvaltı sadece karın doyurmak değildir, ruhun doygunluğudur.

Her ilçenin, hatta her köyün kahvaltıya kattığı ayrı bir lezzet vardır: Bigadiç'ten cevizli çörek, Gönen'den çıtır gözleme, Burhaniye'den lorlu kurabiye, Edremit'ten sabah zeytinyağlısı… Bu çeşitlilik Balıkesir'i bir kahvaltı diyarına dönüştürür.

Balıkesir kahvaltısı, sadece bir sofraya oturmak değildir. Bu kahvaltı, annelerin sabah erkenden kalkıp hamur yoğurmasıdır. Dedelerin zeytinliğe yürüyüp en iyi zeytini seçmesidir. Komşuya “gel beraber yiyelim” demektir. Mahalle fırınından yeni çıkmış ekmeğin sıcaklığını bölüşmektir.

Bir kültür yaşatılmak isteniyorsa, önce onun kahvaltı sofraları korunmalıdır. Çünkü orada sadece yiyecekler değil, kuşaklar arasında aktarılan sevgi, gelenek ve aidiyet duygusu da vardır.

O yüzden ne zaman Balıkesir'de bir kahvaltı sofrasına otursam, sadece damak tadına değil, bu toprakların kadim kültürüne de bir selam vermiş gibi hissederim.